Zobowiązania finansowe w tym kredyty, pożyczki i papiery dłużne
W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty i pożyczki są ujmowane według wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem finansowania.
Po początkowym ujęciu zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek są wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem finansowania oraz dyskonta i premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania.
Zobowiązania finansowe obejmujące papiery dłużne klasyfikowane są na moment początkowego ujęcia do następujących kategorii:
Zasady rachunkowości dotyczące zobowiązań finansowych zostały szerzej opisane w części dotyczącej instrumentów finansowych w nocie instrumentów finansowych i wartości godziwej (nota 35), natomiast zobowiązania z tytułu leasingu w nocie prawa do korzystania ze składnika aktywów (nota 16).
Stan na | ||
---|---|---|
31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |
Kredyty bankowe | 1 482 827 | 1 686 985 |
Pożyczki | 35 970 | 46 717 |
Obligacje | 2 938 217 | 4 874 054 |
Długoterminowe | 4 457 014 | 6 607 756 |
Kredyty bankowe | 208 438 | 208 339 |
Pożyczki | 11 916 | 11 723 |
Obligacje | 1 957 437 | 1 003 999 |
Krótkoterminowe | 2 177 791 | 1 224 061 |
Razem | 6 634 805 | 7 831 817 |
Zgodnie z przyjętym modelem finansowania ENEA S.A., w celu zapewnienia finansowania bieżącej działalności oraz potrzeb inwestycyjnych spółek należących do Grupy Kapitałowej ENEA, zawiera z zewnętrznymi instytucjami finansowymi umowy dotyczące programów emisji obligacji i/lub umowy kredytowe.
Poniżej przedstawiono zestawienie kredytów i pożyczek w Grupie:
Lp. | Spółka | Podmiot udzielający | Data zawarcia umowy | Łączna kwota umowy | Wartość zadłużenia na 31 grudnia 2021 | Wartość zadłużenia na 31 grudnia 2020 | Oprocento- wanie | Termin obowiązywa- nia umowy |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | ENEA S.A. | EBI | 18 października 2012 r.(A) oraz 19 czerwca 2013 r. (B) | 1 425 000 | 888 130 | 1 013 543 | Stała stopa procentowa lub WIBOR 6M +marża | 17 czerwca 2030 r. |
2. | ENEA S.A. | EBI | 29 maja 2015 r. (C) | 946 000 | 800 500 | 878 500 | Stała stopa procentowa lub WIBOR 6M +marża | 15 września 2032 r. |
3. | ENEA S.A. | PKO BP | 28 stycznia 2014 r., Aneks nr 2 z 4 grudnia 2019 r. | 300 000 | – | – | WIBOR 1M +marża | 31 grudnia 2022 r. |
4. | ENEA S.A. | Pekao S.A. | 28 stycznia 2014 r., Aneks nr 2 z 4 grudnia 2019 r. | 150 000 | – | – | WIBOR 1M +marża | 31 grudnia 2022 r. |
5. | ENEA S.A. | BGK | 7 września 2020 r. | 250 000 | – | – | WIBOR 1M +marża | 7 września 2022 r. |
6. | ENEA Ciepło Sp. z o.o. | NFOŚiGW | 22 grudnia 2015 r. | 60 075 | 34 436 | 41 327 | Oprocentowa nie WIBOR 3M, nie mniej niż 2 % | 20 grudnia 2026 r. |
7. | Pozostałe | – | – | – | 14 903 | 20 385 | – | – |
Razem | 3 131 075 | 1 737 969 | 1 953 755 | |||||
Koszty transakcyjne oraz efekt wyceny według efektywnej stopy procentowej | 1 182 | 9 | ||||||
Razem | 3 131 075 | 1 739 151 | 1 953 764 |
Poniżej znajduje się krótka charakterystyka istotnych umów kredytowych i pożyczek w Grupie Kapitałowej ENEA:
ENEA S.A.
ENEA S.A. posiada obecnie umowy kredytowe zawarte z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) na łączną kwotę 2 371 000 tys. zł (Umowa A 950 000 tys. zł i Umowa B 475 000 tys. zł oraz Umowa C 946 000 tys. zł). Środki pozyskane z EBI zostały przeznaczone na sfinansowanie wieloletniego planu inwestycyjnego dotyczącego modernizacji i rozbudowy sieci energetycznych ENEA Operator Sp. z o.o. Środki z Umowy A, B i C zostały w pełni wykorzystane. Oprocentowanie kredytów może być stałe lub zmienne. W 2021 r., ENEA S.A. nie zawierała nowych umów kredytowych.
8 marca 2022 r. ENEA S.A. zawarła aneks nr 1 do umowy kredytu otwartego w rachunku bieżącym z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, zwiększający maksymalny dostępny limit kredytowy z 250 000 tys. zł do 750 000 tys. zł oraz wydłużający termin ostatecznej spłaty z 7 września 2022 r. do 28 października 2022 r.
ENEA Ciepło Sp. z o.o.
Pożyczka z NFOŚiGW – umowę z 22 grudnia 2015 r. zawarto na okres od 1 kwietnia 2016 r. do 20 grudnia 2026 r. z limitem 60 075 tys. zł. Kwota wykorzystanej pożyczki oprocentowana jest w skali roku w oparciu o WIBOR 3M, nie mniej niż 2 %. Pożyczka ta została 30 listopada 2018 r. przeniesiona (wraz ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa) z ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. do ENEA Ciepło Sp. z o.o.
Łączne zadłużenie ENEA Ciepło Sp. z o.o. z tytułu pożyczki na 31 grudnia 2021 r. wyniosło 34 436 tys. zł (na 31 grudnia 2020 r. 41 327 tys. zł).
Poniżej przedstawiono zestawienie obligacji wyemitowanych przez ENEA S.A.
Lp. | Nazwa programu emisji obligacji | Data zawarcia Programu | Kwota Programu | Wartość wyemitowanch niewykupionych obligacji na 31 grudnia 2021 | Wartość wyemitowanych niewykupionych obligacji na 31 grudnia 2020 | Oprocento -wanie | Termin wykupu |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z PKO BP S.A., Bankiem PEKAO S.A., Santander BP S.A., Citi BH S.A. | 21 czerwca 2012 r. | 3 000 000 | 1 799 000 | 2 140 000 | WIBOR 6M +marża | Jednorazowy wykup danej serii – w czerwcu 2021 r. dokonano wykupu 341 mln zł, kolejny wykup w czerwcu 2022 r. |
2. | Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z Bankiem Gospodarstwa Krajowego | 15 maja 2014 r. | 1 000 000 | 640 000 | 720 000 | WIBOR 6M +marża | Wykup w ratach, ostatnia rata płatna w grudniu 2026 r. |
3. | Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z PKO BP S.A., Bankiem PEKAO S.A. oraz mBankiem S.A. | 30 czerwca 2014 r. | 5 000 000 | 2 000 000 | 2 500 000 | WIBOR 6M +marża | Jednorazowy wykup danej serii – we wrześniu 2021 r. przypadało do wykupu 500 mln zł. Pozostałe 2 000 mln zł – wykup w czerwcu 2024 r. |
4. | Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z Bankiem Gospodarstwa Krajowego | 3 grudnia 2015 r. | 700 000 | 456 669 | 532 779 | WIBOR 6M +marża | Wykup w ratach, ostatnia rata płatna we wrześniu 2027 r. |
Razem | 9 700 000 | 4 895 669 | 5 892 779 | ||||
Koszty transakcyjne oraz efekt wyceny według efektywnej stopy procentowej | (15) | (14 726) | |||||
Razem | 9 700 000 | 4 895 654 | 5 878 053 |
W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 r. ENEA S.A. nie zawierała nowych umów programowych dotyczących emisji obligacji.
11 maja 2021 r. Zarząd ENEA S.A. podjął decyzję o dokonaniu częściowego odkupu obligacji serii ENEA0921 przed terminem zapadalności w celu ich umorzenia w kwocie głównej 350 000 tys. zł powiększonej o należne odsetki oraz premię dla posiadaczy. Obligacje serii ENEA0921 zostały wyemitowane 16 września 2015 r. w kwocie 500 000 tys. zł na podstawie „Umowy Programowej dotyczącej Programu Emisji Obligacji do kwoty 5 000 000 tys. zł z 30 września 2014 r.” z późniejszymi zmianami. Pozostała część obligacji serii ENEA0921 o wartości nominalnej 150 000 tys. zł została wykupiona w dniu zapadalności tj. 16 września 2021 r.
Transakcje te zostały opisane w nocie 38.5 i 38.4.
Umowy finansowania przewidują konieczność spełnienia przez ENEA S.A. i Grupę Kapitałową ENEA między innymi określonych wskaźników finansowych. Na 31 grudnia 2021 r., na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz w trakcie roku 2021 Grupa nie naruszyła zapisów umów kredytowych, na podstawie których byłaby zobowiązana do wcześniejszej spłaty zadłużenia długoterminowego.
Stan na 31 grudnia 2021 | Stan na 31 grudnia 2020 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu leasingu | Odsetki | Razem | Zobowiązania z tytułu leasingu | Odsetki | Razem | |
Poniżej jednego roku | 30 678 | 16 290 | 46 968 | 25 172 | 10 599 | 35 771 |
Od jednego do pięciu lat | 113 380 | 70 067 | 183 447 | 38 944 | 27 687 | 66 631 |
Powyżej pięciu lat | 452 613 | 334 055 | 786 668 | 490 196 | 328 338 | 818 534 |
Razem | 596 671 | 420 412 | 1 017 083 | 554 312 | 366 624 | 920 936 |
Przedmiotem umów objętych przepisami MSSF 16 są umowy leasingu, prawa wieczystego użytkowania gruntów, umowy najmu dzierżawy spełniające definicję leasingu (np. powierzchnia w budynkach, stacjach, podziemne części gruntu). Grupa wyznacza czas leasingu tj. nieodwołalny okres leasingu, łącznie z: a) okresem dotyczącym opcji przedłużenia umowy leasingu, jeżeli jest wystarczająco pewne, że Grupa skorzysta z tego prawa; b) okresem dotyczącym opcji wypowiedzenia umowy leasingu, jeżeli jest wystarczająco pewne, że Grupa nie skorzysta z tego prawa. Grupa dla większości umów leasingowych, przyjmuje okres leasingu zgodny z okresem umowy. Dla umów zawartych na czas nieokreślony, Grupa ustala minimalny okres przywiązania obu stron do umowy. Jeśli Grupa nie jest w stanie określić jak długo ma zamiar korzystać ze składnika aktywów, a taki szacunek mógłby zostać potraktowany jako okres leasingu w przypadku umów na czas nieokreślony, Grupa przyjmuje, że nieodwoływalnym okresem umowy będzie okres wypowiedzenia tej umowy. W przypadku prawa do wieczystego użytkowania gruntów, Grupa określa okres leasingu zgodnie z okresem na który prawo zostało przyznane. Dla prawa do korzystania z podziemnych części gruntu przyjmuje się uśredniony okres leasingu na podstawie pozostałego, na dzień rozpoznania zobowiązania, okresu amortyzowania infrastruktury posadowionej pod powierzchnią gruntu. Przedmiotem leasingu w 2021 r. były również samochody i najem miejsc parkingowych. W przypadku samochodów istnieje możliwość wykupienia. Umowy leasingu samochodów zawarte są na okres 3 lat. W LWB umowa wynajmu lokomotyw przewiduje miesięczną opłatę stałą za użytkowanie. Czynsz najmu może być pomniejszony proporcjonalnie za okresy, w których najemca nie użytkuje lokomotyw nie z jego winy. Umowa nie zawiera zapisów na temat możliwości przedłużenia umowy lub wykupu przedmiotu najmu po okresie dzierżawy. Umowa wynajmu kombajnu chodnikowego również przewiduje miesięczną opłatę stałą za użytkowanie. Może ona być rozwiązana jeśli kombajn nie jest używany przez co najmniej 2 miesiące.
Rok zakończony | ||
---|---|---|
31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |
Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu | (14 895) | (13 578) |
Koszty leasingu krótkoterminowego dla którego zastosowano praktyczne zwolnienie | (1 572) | (961) |
Koszty zmiennych płatności leasingowych nieujętych w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu | (28) | − |
Zysk na zmianie lub likwidacji prawa do korzystania ze składnika aktywów | 68 | 1 |
Bieżąca wartość przyszłych płatności z tytułu leasingu obliczana jest z zastosowaniem stopy leasingu. W przypadku, gdy stopa leasingu nie jest znana, Grupa stosuje krańcową stopę procentową, czyli stopę, którą musiałaby zapłacić, aby pożyczyć na podobnych warunkach oraz przy podobnych zabezpieczeniach, środki niezbędne do zakupu aktywa podobnego do prawa do korzystania ze składnika aktywów w podobnych warunkach ekonomicznych.
Grupa ma możliwości skorzystania z praktycznego zwolnienia i może nie stosować modelu ujmowania leasingu w odniesieniu do: a) leasingu krótkoterminowego (na okres leasingu 12 miesięcy lub mniej, umowa nie zawiera prawa wykupu aktywa) b) leasingu niskocennych aktywów, których wartość początkowa w przypadku nowych aktywów nie przekracza kwoty 10 tys. zł (nawet jeśli ich wartość jest istotna po zagregowaniu). W przypadku, gdy Grupa zdecyduje się na zastosowanie zwolnienia, wówczas rozpoznaje płatności leasingowe jako koszt zgodnie z metodą liniową przez okres leasingu lub według innej metody, jeżeli lepiej odzwierciedla korzyści Grupy. Zwolnienie nie dotyczy sytuacji, w której Grupa przekazuje składnik aktywów w subleasing lub spodziewa się przekazania.
W Grupie nie występują istotne przyszłe wypływy pieniężne, które nie byłyby uwzględnione w wycenie zobowiązania leasingowego oraz kowenanty nałożone przez leasingodawców. Grupa w 2021 r. nie była stroną umowy leasingu zwrotnego.