| Ekspozycja na ryzyko stóp procentowych | Zarządzanie ryzykiem |
|
Ryzyko zmiany stóp procentowych związane jest z negatywnym wpływem zmian rynkowej stopy procentowej na sytuację finansową Grupy Kapitałowej ENEA. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej wynika z zawartych umów kredytowych oraz umów programów emisji obligacji.
Z uwagi na obowiązujący w Grupie model aranżowania finansowania, ryzyko stopy procentowej jest identyfikowane oraz podlega zarządzaniu (kwantyfikowanie, mitygowanie) przez Jednostkę Dominującą. Aranżowanie finansowania odbywa się w oparciu o oprocentowanie zmienne, które kalkulowane jest w korelacji ze stawkami rynkowymi (międzybankowymi). Działania zabezpieczające w obszarze stopy procentowej realizowane są w oparciu
Zgodnie z ww. Polityką – ekspozycja na ryzyko stóp procentowych identyfikowana jest wyłącznie w oparciu
|
Zgodnie z Polityką zarządzania ryzykiem walutowym i ryzykiem stopy procentowej w Grupie ENEA działania zabezpieczające realizowane są każdorazowo w oparciu o strategie zabezpieczające ryzyko stopy procentowej, które zatwierdzane są każdorazowo przez Komitet Ryzyka Grupy ENEA. Grupa ogranicza ryzyko stopy procentowej poprzez zawieranie kontraktów wymiany płatności odsetkowych (ang. IRS – Interest Rate Swap). Wykorzystanie instrumentów zabezpieczających umożliwia wymianę serii płatności odsetkowych w tej samej walucie, naliczanych od uzgodnionej kwoty nominalnej i dla ustalonego okresu, przy czym Grupa płaci odsetki oparte na stałym oprocentowaniu, natomiast druga strona transakcji (bank) na oprocentowaniu zmiennym. W celu uzyskania jak największej efektywności zabezpieczenia parametry instrumentu zabezpieczającego są tożsame z warunkami transakcji zabezpieczanej (tzw. pozycji bazowej). W konsekwencji, prowadzi to do powstania powiązania ekonomicznego między poszczególnymi płatnościami wynikającymi z obsługi finansowania zewnętrznego oraz zabezpieczającymi je instrumentami pochodnymi. Przy ścisłym powiązaniu pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego za podstawowe źródło nieefektywności powiązań uznaje się ryzyko nienależytego wywiązania się przez kontrahentów z zawartych umów (na podstawie których zawierane są transakcje zabezpieczające) lub wcześniejsze rozliczenie pozycji zabezpieczanej. |
Na 31 grudnia 2021 r. Grupa posiada zobowiązania z tytułu kredytów bankowych i dłużnych papierów wartościowych w wysokości 6 634 805 tys. zł. Wartość zadłużenia, o którym mowa powyżej, została zabezpieczona w 60,2% transakcjami zabezpieczającymi ryzyko stopy procentowej (instrumenty IRS).
Poniższa tabela przedstawia profil podatności Grupy na ryzyko zmiany stóp procentowych poprzez prezentację aktywów i zobowiązań finansowych w podziale według zmiennych i stałych stóp procentowych:
| Stan na | ||
|---|---|---|
| 31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |
| Instrumenty o stałej stopie procentowej | ||
| Aktywa finansowe | 6 032 475 | 3 318 473 |
| Zobowiązania finansowe | (5 188 699) | (2 843 605) |
| Wpływ zabezpieczenia IRS | (3 994 668) | (4 672 992) |
| Razem | (3 150 892) | (4 198 124) |
| Instrumenty o zmiennej stopie procentowej | ||
| Aktywa finansowe | 1 309 751 | 737 229 |
| Zobowiązania finansowe | (6 280 570) | (7 255 663) |
| Wpływ zabezpieczenia IRS | 3 994 668 | 4 672 992 |
| Razem | (976 151) | (1 845 442) |
W ramach aktywów finansowych o stałej stopie procentowej Grupa prezentuje przede wszystkim środki pieniężne deponowane na lokatach, należności handlowe, które są oprocentowane stałą stopą procentową odsetek karnych tylko w przypadku przekroczenia terminu płatności oraz aktywa z tytułu umów z klientami.
Transakcje zabezpieczające ryzyko stopy procentowej
W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 r. ENEA S.A. zawarła dwie nowe transakcje zamiany stóp procentowych (Interest Rate Swap) dla ekspozycji o wartości 878 000 tys. zł. Stopa procentowa wynikająca z zawartych kontraktów zamiany stóp procentowych będzie obowiązywała od marca 2022 r. Łączna wartość ekspozycji dotycząca obligacji i kredytów zabezpieczona transakcjami IRS na 31 grudnia 2021 r. wynosiła 3 994 668 tys. zł. Ponadto ENEA S.A. posiada kredyty oprocentowane wg. stałej stopy procentowej o łącznym wolumenie 593 094 tys. zł. Zawarte transakcje wpływają w istotny sposób na przewidywalność strumieni wydatków i kosztów finansowych. Wycena tych instrumentów jest prezentowana w pozycji: Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej. Instrumenty pochodne są traktowane, jako zabezpieczenie przepływów, w związku, z czym, są ujmowane i rozliczane w księgach z zastosowaniem zasad dotyczących rachunkowości zabezpieczeń.
Poniższa tabela przedstawia wpływ zmiany stopy procentowej na wynik finansowy Grupy w odniesieniu do instrumentów oprocentowanych zmienną stopą procentową:
| Stan na 31 grudnia 2021 | Stan na 31 grudnia 2020 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Wartość księgowa | Wpływ ryzyka stopy procentowej na wynik finansowy (okres 12 miesięcy) | Wartość księgowa | Wpływ ryzyka stopy procentowej na wynik finansowy (okres 12 miesięcy) | |||
| + 1 p.p. | – 1 p.p. | + 1 p.p. | – 1 p.p. | |||
| Aktywa finansowe | ||||||
| Środki pieniężne | 602 988 | 6 030 | (6 030) | 245 359 | 2 454 | (2 454) |
| Środki zgromadzone w ramach Funduszu Likwidacji Kopalń | 147 671 | 1 477 | (1 477) | 141 591 | 1 416 | (1 416) |
| Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności | 559 092 | 5 591 | (5 591) | 350 279 | 3 503 | (3 503) |
| Instrumenty pochodne | 135 150 | − | − | − | − | − |
| Wpływ na wynik przed opodatkowaniem | 13 098 | (13 098) | 7 373 | (7 373) | ||
| Podatek 19% | (2 489) | 2 489 | (1 401) | 1 401 | ||
| Wpływ na wynik po opodatkowaniu | 10 609 | (10 609) | 5 972 | (5 972) | ||
| Zobowiązania finansowe | ||||||
| Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe | (6 280 570) | (62 806) | 62 806 | (7 255 663) | (72 557) | 72 557 |
| Instrumenty pochodne | − | − | − | (139 673) | − | − |
| Wpływ na wynik przed opodatkowaniem | (62 806) | 62 806 | (72 557) | 72 557 | ||
| Podatek 19% | 11 933 | (11 933) | 13 786 | (13 786) | ||
| Wpływ na wynik po opodatkowaniu | (50 873) | 50 873 | (58 771) | 58 771 | ||
| Razem | (40 264) | 40 264 | (52 799) | 52 799 | ||
Na 31 grudnia 2021 r. aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej, dotyczące wyceny IRS, wyniosły 135 150 tys. zł (na 31 grudnia 2020 r. zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej, dotyczące wyceny IRS, wyniosły 139 673 tys. zł). Istotny wpływ na jej wysokość miały trzykrotne decyzje Rady Polityki Pieniężnej o podwyżce stóp procentowych.